19.07.2013.
Ustavni sud je na 25. sednici 2. Velikog veća, u predmetu IUz-497/2011 doneo rešenje o pokretanju postupka za ocenu ustavnosti člana 26. stav 3. i člana 40. st. 8, 9. i 11. Zakona o Pravosudnoj akademiji („Službeni glasnik RS“, br. 104/09). Sud je odbacio inicijative za ocenu ustavnosti i saglasnosti sa potvrđenim međunarodnim ugovorima člana 7. stav 2. i člana 26. stav 2. navedenog Zakona. Sud je, saglasno odredbama člana 33. stav 1. i člana 34. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu, odlučio da ovo rešenje dostavi Narodnoj skupštini radi davanja odgovora. Rok za davanje odgovora je 30 dana od dana dostavljanja ovog rešenja.
Ustavni sud nalazi da se u odnosu na osporene odredbe člana 26. stav 3. i člana 40. st. 8, 9. i 11. Zakona o Pravosudnoj akademiji kao sporno postavlja pitanje da li propisivanje da su Visoki savet sudstva i Državno veće tužilaca dužni da prilikom predlaganja kandidata za izbor sudije prekršajnog i osnovnog suda, odnosno zamenika osnovnog javnog tužioca predlože kandidata koji je završio početnu obuku na Akademiji i da li navedene odredbe propisuju novi uslov za prvi izbor lica na sudijsku funkciju u određenim vrstama sudova (prekršajni i osnovni sudovi), odnosno na funkciju zamenika javnog tužioca u određenoj vrsti tužilaštava (osnovna javna tužilaštva). Sporno je i da li se na ovaj način ustanovljava poseban uslov za vrednovanje stručne osposobljenosti kandidata, kao jednog od opštih uslova za izbor propisanog kako Zakonom o sudijama, tako i Zakonom o javnom tužilaštvu. Za Ustavni sud se kao sporno postavlja pitanje da li početna obuka na Pravosudnoj akademiji može biti presudan uslov za vrednovanje stručnosti i osposobljenosti prilikom predlaganja kandidata za prvi izbor za sudiju prekršajnog i osnovnog suda i za zamenika javnog tužioca u osnovnom javnom tužilaštvu.
Ustavni sud ocenjuje da se osnovano može postaviti pitanje da li se osporenim odredbama krši načelo jednakosti građana koji se nalaze u istoj pravnoj situaciji (ispunjavaju Zakonom o sudijama ili Zakonom o javnom tužilaštvu propisane uslove za izbor) iz člana 21. Ustava i povređuje Ustavom zajamčeno pravo na stupanje na javne funkcije pod jednakim uslovima iz člana 53. Ustava.
Kao sporno se postavlja i pitanje da li je tim zakonom ustavnopravno moguće menjati uslove za izbor lica koja se prvi put biraju za sudiju, odnosno zamenika javnog tužioca u određenoj vrsti suda i javnog tužilaštva.
Ustavni sud je kao sporno postavio i pitanje da li se osporenim odredbama ograničava Ustavom utvrđena nadležnost Visokog saveta sudstva i Državnog veća tužilaca, koji kao samostalni i nezavisni državni organi utvrđuju predlog kandidata za prvi izbor sudija i zamenika javnih tužilaca. Imajući u vidu da je Narodna skupština prilikom izbora vezana predlogom Visokog saveta sudstva odnosno Državnog veća tužilaca, postavlja se pitanje da li se na ovaj način posredno i Narodna skupština ograničava u vršenju jedne od svojih ustavnih nadležnosti.